puberteit en groei 

1. Wat zijn de primaire en secundaire geslachtskenmerken van een meisje en een jongen?

De primaire geslachtskenmerken van een meisje:

  •  De eierstokken             
  • De eileider 
  • De baarmoeder 
  • De vagina 
  • De uitwendige schaamlippen (vulva) 

De primaire geslachtskenmerken van een jongen:

  • De testes (teelballen)
  • De bijballen 
  • De prostaat 
  • De penis 

De secundaire geslachtskenmerken van een vrouw:

  • Het volgroeid zijn van de eierstokken, baarmoeder, vagina en vulva 
  • De menstruele cyclus 
  • De borsten 
  • De beharing bij je oksels en je schaamstreek 
  • De verbreding van het bekken  

De secundaire geslachtskenmerken van een man : 

  • De baard in de keel (stemverlaging)
  • Beharing onder de oksels, schaamstreek, op het gezicht, borst en op de ledematen 
  • Grotere botten en spieren dan bij een vrouw
  • Het volgroeid zijn van de penis  

 

 

Het verschil tussen primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn: 

  1. Primaire geslachtskenmerken zijn kenmerken waar je aan ziet of het een man of een vrouw is. Deze geslachtskenmerken heb je al vanaf je geboorte. 
  2. Secundaire geslachtskenmerken zijn kenmerken die zich pas bij de puberteit beginnen te ontwikkelen. Een kenmerk dat beide geslachten krijgen is het okselhaar. 

Figuur 1 : Hier zie je de primaire en de secundaire geslachtskenmerken van een man en vrouw. 

2. waarom reageren sommige cellen op bepaalde hernomen en andere niet?

Hormonen zijn stofjes die je lichaam aanmaakt en allemaal functies in je lichaam van je lichaam regelen en processen beïnvloeden. Op die manier kunnen ze weefsels en organen aanzetten of juist afremmen. Wel moet dit orgaan of weefsel een specifieke receptoren (ontvangers) hebben anders werkt het niet. Pas als de  receptoren precies  op de cel past kan hij zijn werk doen. Hormonen hebben zowel invloed op langlopende lichaamsprocessen zoals groei of rijping van de geslachtscellen als sneller werkende lichaamsprocessen zoals bloeddruk. Dit komt doordat de hormonen door het bloed worden vervoerd dus lang aanwezig blijven. Uiteindelijk worden de hormonen in de lever afgebroken. Sneller processen zoals bewegen van een spier wordt gestuurd door zenuwen. Deze kunnen kortere signalen doorgeven. 

3. wat is een groeispurt en waardoor wordt dit veroorzaakt bij een meisje en bij een jongen?

Bij een groeispurt groei je heel snel in een korte tijd. Het ene kind groeit harder en is dus ook groter dan het andere kind. Als je groeit heb je  energie nodig dus heb je als je groeit ook meer eetlust. Je kunt ook heel moe en sloom zijn sommige voelen zich dan ook niet zo lekker. Door dat je groeit zijn je bewegingen ook heel onhandig en slungelig.  Soms hebben kinderen dan last van hun armen of benen, omdat ze aan het groeien zijn.  Bij jongens verloopt de ontwikkeling iets langzamer dan bij een meisje. Jongens doen ongeveer 6 jaar over en meisjes ongeveer 4 jaar hun lengte bereiken. 

  1. Een groeispurt bij een meisje :                                                                                                                                                                                                                                                     
  2.  Meisjes hebben vaak een groeispurt als ze tussen de 10 en 14 jaar zijn. In het begin groeien ze heel erg in de lengte. Bij meisjes groeien ze meestal 1 keer  meestal als ze hebben ze dat als ze 12 jaar zijn. Als meisjes ongesteld zijn geworden groeien ze niet meer zo heel snel. Nadat ze ongesteld zijn geweest groeien ze nog ongeveer 8 centimeter. Nadat hun groeispurt is geweest gaan ze groeien in andere richtingen bijvoorbeeld rondere  heupen.  
  3. Een groeispurt bij een jongen:                                                                                                                                                                                                                                                       
  4. Een groeispurt gebeurt ongeveer als jongens 13 jaar zijn. Doordat ze meestal  eerst in de lengte groeien zien ze er in het begin heel slungelig uit. Daar moeten ze zelf ook wat aan wennen en zijn daardoor in het begin wat onhandig. De groeispurt duurt ongeveer tot 16 jaar bij jongens. Daarna groeien ze niet veel meer. Door hun hormonen zijn jongens meestal 13 centimeter groter.

 

Figuur 2 : Hier zie je wat er gebeurt tijdens de groeispurt van een vrouw.

Figuur 3 :  Hier zie je wat er gebeurt tijdens de groeispurt van een man. 

4. Wat is hypofyse, welke hormonen maakt het en op welke cellen reageert hij?

De hypofyse is een klein maar heel belangrijk orgaantje in je hoofd. Het is een klein bolvormig orgaantje van ongeveer een doorsnede van 1 centimeter het weegt niet meer dan een halve gram. Het ligt heel goed beschermt in het uitstulping van het bot in de schedelbasis.  De naam komt uit het Grieks en betekend iets dat van onder is aangebracht. Er wordt hiermee bedoeld dat de hypofyse onder de hersenen hangt.  Het woord betekend in het Nederlands hersenaanhangsel. Vroeger werd gedacht dat hypofyse allerlei worden afgevoerd om daarna naar de neus word afgevoerd. Tegenwoordig weten we dat hypofyse iets heel belangrijk is voor de hormonen en direct word doorgegeven aan het bloed om het te vervoeren. 

De hormonen in de voorkwab bestaat uit een aantal hormoon producerende cellen. 

  1.  Het groeihormoon regelt de groei vooral van de botten en spieren. Het heeft ook invloed op stofwisselingen van vetten eiwitten en suikers. 
  2.  Prolactine is het melkklierhormoon dat zorg ervoor dat je melkproductie hebt na de bevalling. 
  3. FSH (Follikel-Stimulerend Hormoon) en LH ( Luteïniserend Hormoon) beïnvloed de eierstokken en de testikels en zorgt voor voortplanting. 
  4. TSH ( Thyroïd-Stimulerend Hormoon) regelt de werking van de schildklier. 
  5. ACHT ( Adrenocorticotroop Hormoon) gaat over de werking van de bijnierschors 
  6. MSH ( Melanocytstimulerend Hormoon) werkt op de huidcellen. 
  7. Endorfine zijn betrokken bij pijnstilling en gevoel voor euforie . 

Figuur 4 : hier zie je een plaatje waar de hypofyse zit. 

De hypofyseachterkwab is eigenlijk een verlengstuk van de hypothalamus. De zenuwenbanen van de hypothalamus eindigen in de hypofyseachterkwab. De zenuwcellen in de hypofyseachterkwab geven de volgende hormonen af:

  1. Oxytocine speelt een rol bij onder andere de start van de bevalling, de toeschietreflex bij borstvoeding en bij moederbinding.
  2. ADH (antidiuretisch hormoon) of vasopressine, speelt een rol bij de waterhuishouding van het lichaam. Het zorgt dat de nieren meer vocht vasthouden.

5. Welk hormoon zorgt ervoor dat jongens baardgroei en een gespierde lichaam krijgen en waar wordt dat hormoon gemaakt? 

  • De baard in de keel is eigenlijk dat bij jongens hun stem zwaarder gaat klinken waarbij soms je ook de hogere stem hoorbaar is. De stemverandering verloopt meestal best wel snel. Soms verandert de stem in een paar weken tijd in een lagere stem. Tijdens de stemverandering groeit de adamsappel mee, waardoor hij tijden  het slikken heel goed te zien is. Hormonen hebben ook een leidende rol tijdens de baard in de keel. Neem je voor de puberteit de testosteron en de testikels dan houdt hij een hoge stem over. Het is ook zo als een vrouw de mannelijke hormonen heeft gaat daar de stem ook omlaag.  De meeste sportvrouw die vol zitten met anabole steroïden krijgen ook de baard in de keel. De testosteron en de testikels zijn de hormonen die je krijgt bij de baard in de keel. 
  • De meeste mensen denken dat training heel veel helpt bij de een gespierd lichaam. Training prikkelt alleen maar je spiergroei, maar je voeding en je hormonen bepalen hoe goed je lichaam naar die trainingsprikkel luistert. Er zijn 2 hormonen die de spieropbouw bepalen zijn testosteron en het groeihormoon. De hormonen maak je vooral als je slaapt dus hoe beter en meer je slaap hoe meer hormonen zich aanmaakt in je lichaam. En als je dus minder goed slaapt of weinig zul je dus minder hormonen aanmaken. Onderzoekers / wetenschappers hebben onderzocht met elk uur dat je slaap dat je testosteronspiegel met 13% stijgt.  

Figuur 5 : Hier zie je een man die heel gespierd is.